Lef hebben ze wel, de mannen van U2. Voor het eerst in meer dan een decennium boeken ze weer een wereldwijde stadiontour (de laatste jaren speelden ze in Amerika in hallen), presenteren ze met No Line On The Horizon hun intiemste en minst toegankelijke plaat van de carrière.
Weinig bands kunnen de meningen zo verdelen als U2. Wie niet kan tegen het bombasme van de muziek en het ego van Bono, is een fervent tegenstander. Maar hele volksstammen aanbidden de groep als ware het een religie, hun muziek pure gospel en de zanger een ware Messias.
Binnen dat gevolg zijn er, zoals het een religie betaamt, grofweg twee stromingen te onderkennen. Het ene deel is verliefd op al het werk van tot en met The Joshua Tree, plus de twee vorige albums All That You Can’t Leave Behind en How To Dismantle An Atomic Bomb. Daarin liet U2 vooral het gekende rockgeluid klinken, op stadionformaat. Het andere deel ziet de experimentele periode, die begon met Achtung Baby uit 1991 en eindigde met Pop in 1997, als veel spannender. Zij zullen blij zijn met No Line On The Horizon, want het is het album dat logischerwijs had moeten volgen op Achtung Baby.
Die plaat zat vol met Europees grimmige klanken (Zoo Station, The Fly), gecombineerd met de warme elektronica van het producersduo Brian Eno en Daniel Lanois. Dat tweetal keert nu terug en presenteert een U2 dat aanhaakt in die periode, maar dan als meer volwassen mannen met meer levenservaring en diepte.
In 2009 betekent dat aan de ene kant een band die nog steeds dreigend en opzwepend klinkt. Neem de titeltrack, die het album opent met een simpel repetitief gitaarmotiefje van The Edge en Bono die getergd en op de toppen van zijn tenen zingt. Neem Breathe, waarin de gitaarversterker weer los gaat voor een stukje lekker zompige rock. Of het afsluitende Cedars Of Lebanon, een introverte, intrigerende afsluiter waarin de in topvorm verkerende Bono meer praat dan zingt. Regelmatig klinkt in de muziek een vlaagje Marokko door (een deel van de opnamesessies speelde zich af in koningsstad Fez), en tekstueel heeft de zanger eindelijk weer eens wat interessants te melden. ‘Don’t trust small men with big ideas’, grijnst de deeltijd politicus.
Ontdekkingsreis
Daarmee is de nieuwe U2 dus een interessante ontdekkingsreis. Dat op zich is al een gigaprestatie voor een groep die al dertig jaar bij elkaar is. The Rolling Stones bracht in dezelfde levensfase Voodoo Lounge uit, een slap aftreksel van eerder werk en weer een excuus voor een wereldtour. Bruce Springsteen geeft nog steeds geweldige shows, maar zijn Magic uit 2008 klinkt niet bepaald magisch meer. En Red Hot Chili Peppers’ laatste Stadium Arcadium was erg wisselvallig en teleurstellend.
Die concurrentie laten de Ieren met No Line On The Horizon ruim achter zich. Toch is het voor hun begrippen slechts een middelmatige plaat. Aan de evolutie die te horen is op het album, ontbreekt namelijk één typisch U2-element: onvergetelijke melodieën. Het is het kenmerk van deze band: klassiekers die iedereen kent en die een plaat maken of breken.
En daar is het vergeefs naar zoeken. Het funky Stand Up Comedy is de grootste kandidaat en zal live best overeind blijven, maar is net ietsje minder dan Mysterious Ways. Get On Your Boots? Niet onaardig, maar luister naar Vertigo en je weet hoe het óók kan. Moments Of Surrender dan misschien, door producer Eno gedoopt als beste nummer van de band ooit? Mooie gospel inderdaad, maar geen onvergetelijke melodie als in One.
Overtreffen
Dat is het probleem bij een band die de lat voor zichzelf zo hoog heeft gelegd. Het oeuvre is qua breedte en diepte zo rijk, dat het erg moeilijk is jezelf nog te overtreffen. Des te knapper dat U2 na al die jaren nog steeds intrigeert en experimenteert. Unknown Caller is van een ongekende instrumentale schoonheid, jammer alleen dat er een waardeloos refrein in zit. White As Snow is hoorbaar geïnspireerd op een Ierse traditional, zo eenvoudig en naakt hoorden we Bono nog nooit. Maar ook hier: geen klassieker. Wat dat betreft doet No Line On The Horizon denken aan Pop, die toch heel behoorlijke maar door velen verguisde plaat uit 1997. Het deed de populariteit van de band geen goed en de stadiontour die volgde verkocht maar moeizaam uit. Dat zal de komende zomer waarschijnlijk wel meevallen. Maar voor de grote massa is No Line On The Horizon niet gemaakt. En dat is ook wel weer eens verfrissend.
3 comments
Grotendeels met je eens. Maar, een middelmatige plaat wil ik het niet noemen. En wel omdat dit album behoorlijk cohesief is van begin tot eind, het kakt nergens in. Het is episch, atmosferisch, melodieus en er zijn ook weer behoorlijk (voor U2) nieuwe dingen te horen.. wat dacht je van een blazerssectie? En die gitaarsolo’s van The Edge (dat heeft hij nooit eerder gedaan). Inderdaad, geen grote hits en niet radiovriendelijk, zelfs op het experimentele Zooropa stond een hit, maar dat album was als geheel dan ook minder.
Maar goed, met 95% van dit zeer mooi geschreven review ben ik het helemaal eens!
grtz, PAscal.
vraagje, ben je journalist? wordt dit review ook ergens afgedrukt? tot nu toe wel een van de betere reviews die ik gelezen heb!
Dag Bas,
Het is duidelijk,…je kent U2 als geen ander. Ik ben het ook 95% met je eens maar durf het zelf een slechte plaat te noemen. feit dat de CD ondertussen in mijn cd kast opgebaart ligt en sinds ik het kleinnood heb gekocht maar max 10 keer op opgelegd zegt voor mij genoeg. Magnificent, get on your boots, stand up comedy en breath zijn best te smaken nummers. De rest is echter niet de moeite waard om er iets over te schrijven. Het doet me sterk denken aan het album “all that you can leave behind”; een fait diver in het oeuvre van de beste rockband van de wereld. Ik wacht al vol spanning op hun volgende. Het is bijna een wetmatigheid na ieder slecht album volgt er een goed album.