Type and press Enter.

Diginews 18: Time is on our side

Een van de vier gratis kranten in Nederland gaat verdwijnen in 2008, vertelde PCM-topman Bert Groenewegen. Feitelijk betekent het dat óf het mede door PCM uitgegeven DAG, dat aan de vooravond van een restyling staat, zal sneuvelen. Of De Pers, onlangs naar verluidt door financier Marcel Boekhoorn voor nul euro aangeboden aan de Telegraaf, moet weg. Want het is te druk op de markt voor gratis dagbladen, denkt Groenewegen.

Zijn conclusie (een gratis krant verdwijnt) zou wel eens kunnen kloppen, maar de redenering niet. Typisch geval van top-down-denken: het oude krantenbedrijf dat alleen denkt aan het consolideren van de eigen marktpositie ten opzichte van concurrenten. Het is een denkwijze die ervoor zorgde dat alle succesvolle initiatieven op internet (Google, Flickr, YouTube, Marktplaats) juist niét door oude mediabedrijven zoals PCM of Telegraaf bedacht werden, schreef Henk Blanken onlangs nog. Defensief, niet offensief. Puur gericht op het verdedigen van de eigen advertentiebelangen.
Groenewegen zou juist moeten denken vanuit de consument. Zijn conclusie zou dan hetzelfde zijn. Maar het aanstaande verdwijnen van een gratis dagblad heeft niets te maken met een overvolle markt. Het gaat puur om een gebrek aan tijd bij de klant.
Het briljant simpele uitgangspunt van gratis kranten was en is natuurlijk dat je als nieuwsconsument niets te doen hebt wanneer je in de trein of bus zit. Het aanbieden van leesvoer maakte gebruik van die schaarse vrije tijd in het drukke hedendaagse bestaan. En al die lezende ogen zijn weer erg aantrekkelijk voor adverteerders, waardoor het business model door een bedrijf als Metro al snel sluitend te maken was.

De achilleshiel is hier natuurlijk de schaarse tijd van de lezer. Nu ik sinds een paar maanden dagelijks de trein neem, valt het me dat steeds meer mensen andere dingen doen dan kranten lezen. Tuurlijk, vooral in de ochtenduren zijn de gratis dagbladen nog zeer in trek. Maar ook dan al zie ik mensen hun gsm trekken om te bellen, sms’en of msn’en.
Dat is een rechtstreekse bedreiging voor de gratis dagbladen. De technologische ontwikkelingen gaan nu zo snel, dat die schaarse leestijd de komende jaren nog veel zwaarder onder druk komt te staan. Mobiele telefoonbedrijven introduceren flat-fees voor de gsm, waardoor je onbeperkt kunt internetten op je mobieltje voor een vast tarief. Wifi (en vooral WiMax, waarmee je over grote afstanden draadloos kunt internetten) neemt een grote vlucht. Gsm’s kunnen steeds meer (zie de iPhone). En er komen steeds meer apparaten die de kloof tussen gsm en laptop overbruggen, met de onder hackers zeer populaire Asus Eee als voorbeeld. Maar ook de iPod Touch is in feite een mini-pc.
Dan heb ik het niet eens gehad over de talloze laptops die, vooral op de terugreis, in de trein te bewonderen zijn. Nu nog zie je mensen vooral bezig met tekstverwerking. Maar wat als je straks makkelijk en goedkoop, of gratis, ook in het openbaar vervoer verbinding kunt maken met internet? Minister van Verkeer Camiel Eurlings maakte er onlangs geld voor vrij. Het is een kwestie van tijd. En die tijd tikt in het voordeel van de nieuwe media, niet in het voordeel van de papieren kranten. Of ze nu gratis zijn of niet.