Alleen donder en bliksem verjagen de stilte in Three Monkeys, de nieuwste film van de Turkse regisseur Nuri Bilge Ceylan. Geen soundtrack, geen opsmuk, geen zichtbaar geweld in een rolprent die er vol van zit, zowel op fysiek als psychologisch vlak.
In het Duits is er een spreekwoord: ‘Erotik ist alles versprechen ohne alles zu zeigen’. Alles suggereren zonder het te tonen, dat is de minimalistische werkwijze in Three Monkeys. Die drie aapjes zijn vader Eyüp (Yavuz Bingol), moeder Hacer (Hatice Aslan) en zoon Ismael (Rifat Sungar). Het tijdperk van praten zijn ze al lang voorbij. De onderlinge spanningen spelen zich onderhuids af. Heel af en toe komen ze naar de oppervlakte. Maar dan zien we alleen de resultaten: blauwe plekken, een rouwende vrouw of een dode man op het asfalt.
Sokoerov
Niet voor niets legt het NRC het verband met de Russische grootmeester Sokoerov. De sfeer is naargeestig, het tempo kabbelend. Maar de spanning bouwt zich langzaam op tussen de hoofdpersonen, die elkaar niets meer te zeggen hebben. Hun wapenstilstand is fragiel, maar tegeljkertijd is het een herkenbaar portret van mensen die gaandeweg uit elkaar gegroeid zijn maar ondanks alles scherven van liefde achtergebleven zijn.
In de openingsscène schept de Turkse politicus Servet tijdens een nachtelijke rit een man, die ter plaatse overlijdt. Hij vraagt zijn vaste chauffeur om de schuld op zich te nemen, want een dodelijk ongeval vlak voor de verkiezingen komt Servet slecht uit. Hij zal zijn chauffeur, vader Eyüp, rijkelijk belonen.
Istanbul
Zo’n scheve uitgangssituatie kan alleen maar uit de bocht vliegen. Dat doet hij, in een Istanbul dat zowel dynamisch als depressief wordt neergezet. Net zo depressief als de regisseur en zijn hoofdpersonen.