Type and press Enter.

Involuntary: prachtfilm over groepsdruk

De Zweedse film Involuntary begint letterlijk en figuurlijk met vuurwerk. Een koppige, oude man wil op zijn feestje zelf de vuurpijlen afsteken. Dat lukt niet, en als hij onder aanmoediging van omstanders een tweede poging waagt, knalt de explosie in zijn gezicht.

Het is de opmaat voor vier of vijf afzonderlijke verhaallijnen, die als centraal thema groepsdruk hebben. Het zou verplicht materiaal moeten zijn op scholen, want het toont dat mensen elkaar kunnen opjutten tot ongewenst gedrag.
Het knappe van regisseur Ruben Östlund is dat hij het thema niet beperkt tot de tienermeisjes die enorm dronken worden. Hij vertelt ook over een lerares die een collega, die in haar ogen een leerling mishandelt, verbaal aan te pakken. Haar collega’s reageren met glazige ogen. Of het verstandig is om je aan die groepsdruk te onttrekken, dat laat de regisseur dus in het midden. Maar wat moreel juist is, daarover kan geen twijfel bestaan.

Gelijk hebben is echter niet altijd gelijk krijgen. De motieven van de mens zijn soms ondoorgrondelijk, en daarom is Involuntary zo herkenbaar. Bijna elke scène is met de camera vanuit één perspectief gefilmd, zonder close-ups. Afstandelijk, alsof Östlund wil zeggen tegen de kijker: beschouw dit nu eens vanuit een nuchter, neutraal perspectief. Daarmee zet dit miniatuurtje aan tot zelfreflectie, een kwaliteit die weinig rolprenten hebben.