Alsof hij de pater familias is, kijkt Nikita Mikhalkov vanaf het hoofd van de tafel naar de elf juryleden. En beweert dat hij hetgene dat zich in de voorafgaande uren afspeelde tijdens de beraadslagingen, al lang aan had zien komen.
Toch behoorde regisseur en hoofdrolspeler Mikhalkov tot de elf mensen die zonder enige vorm van onderling overleg ‘schuldig’ stemden. Slechts één man twijfelt of de Tsjetsjeense jongen, die in de burgeroorlog zijn ouders vermoordde, zijn oom en voogd daadwerkelijk vermoordde.
Remake
Dat uitgangspunt klinkt bekend. 12 is inderdaad een remake van de klassieker 12 Angry Men van Sidney Lumet uit 1957. Mikhalkov, Rusland’s bekendste regisseur, paste de setting echter compleet aan. De beraadslagingen vinden plaats in een grote, wat armetierige gymzaal in Moskou. En de jury bestaat uit een dwarsdoorsnee van de Russische bevolking: nieuwe rijken, een jood, een tv-producent, een racistische taxichauffeur.
Allemaal krijgen ze de gelegenheid zich te profileren in wat een aaneenschakeling van prachtige soli lijkt. De een na de ander geeft met grote gebaren en nog grotere woorden een inkijkje in de eigen ziel, en daarmee misschien nog wel meer in de voor westerlingen moeilijk te doorgronden Russische ziel. Die enorme dosis pathetiek zal niet voor iedereen te harden zijn, zeker omdat de camera de gymzaal slechts verlaat voor een enkele flashback. Bovendien neemt Mikhalkov de tijd om het drama te ontvouwen: 12 duurt 159 minuten, al is dat misschien ook wel typisch voor de Russische ziel.
Meeslepend
De film drijft door die beperkte setting vooral op het vakmanschap van de acteurs. Daarmee zit het wel goed: 12 is meeslepende cinema, de Oscar-nominatie voor beste buitenlandse film terecht. Alleen had het moralisme van de regisseur aan het einde wel een onsje minder gemogen.